per
پژوهشنامه معارف حسینی
2538-6417
2018-06-22
3
10
8
27
69272
منطق خون در قیام امام حسین(ع) با نگاهی بر شهادت حضرت علی اصغر(ع)
محمد رنجبر حسینی
1
فاطمه فرحزادی
2
عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه قرآن و حدیث
کارشناس ارشد کلام امامیه دانشگاه قرآن و حدیث
از جمله ویژگیهای شاخص قیام امام حسی(ع)، خونین شدن این قیام با خون مطهر شهیدان، بهویژه حضرت علی اصغر(ع) است. بر اساس نقل مقاتل و کتابهای تاریخی و مفاد زیارتنامهها، امام حسین(ع) در روز عاشورا خون زخم و جراحت خویش را به آسمان پاشید و صورت مبارکش را با آن رنگین کرد. همچنین خون علی اکبر(ع) و علی اصغر(ع) را نیز به هنگام شهادت به آسمان پاشید و قطرهای از آن خونها به زمین بازنگشت. بر این خونین کردن صحنه شهادتِ بهترین عزیزان از سوی امام حسین(ع)، بهویژه علی اصغر(ع) منطق و اهدافی حاکم است. نوشتار پیش رو با روش توصیفی _ تحلیلی و شیوه کتابخانهای، به کشف این منطق خون میپردازد.
https://www.maarefehosseini.ir/article_69272_85b762a8b44232d0db6de4c89c76fd70.pdf
امام حسین(ع)
حضرت علی اکبر(ع)
حضرت علی اصغر(ع)
منطق خون
عاشورا
per
پژوهشنامه معارف حسینی
2538-6417
2018-06-22
3
10
28
51
69273
بازشناسی طفل شیرخوار امام حسین(ع) در مقاتل و منابع
فاطمهسادات علوی علیآبادی
1
استادیار جامعهالمصطفی
واژه «علیاصغر» در منظر شیعیان و محبان اهلبیت:، نماد طفل شیرخوار امام حسین(ع) است که در روز عاشورا در اوج تشنگی، به تیر ستم سربازی از لشکر عمر سعد به شهادت رسید. ارباب مقاتل و منابع، جزئیات تبارشناسی و مقتل حضرت علیاصغر، را با اختلافاتی ذکر کردهاند. این مقاله به روش توصیفی _ تحلیلی و با مطالعات کتابخانهای درصدد بازشناسی طفل شیرخوار شهید امام حسین(ع) در مقاتل و منابع متقدم شیعه و سنی است. بنیاد فرضیۀ پژوهش آن است که یکی از اطفال شهید امام حسین(ع) در عاشورا، علی نام داشته است. یافتههای پژوهش حکایت از آن دارد که عبدالله رضیع، ملقب به علیاصغر، تنها طفل شیرخوار شهید امام حسین(ع) در عاشوراست. حاصل سخن آنکه تفاوت در قرائات و دخل و تصرف راویان در مقاتل و منابع و بیتوجهی به دیگر الزامات پژوهشهای مستند در کشف حقایق عاشورا همچون بهرهمندی از روایات و زیارات در منابع حدیثی، اشعار شاعران و مرثیههای آنان، سخنان و اعترافات دشمنان اهلبیت:، شیوع و اشتهار، شهود عارفانه و مکاشفات، نقلهای سینه به سینه و... را میتوان از مهمترین عوامل اختلاف در اخبار حضرت علیاصغر برشمرد.
https://www.maarefehosseini.ir/article_69273_cff0fa38997fd004e9a0bbe0abe3136b.pdf
امام حسین(ع)
طفل شیرخوار
علیاصغر(ع)
مقاتل
عاشورا
per
پژوهشنامه معارف حسینی
2538-6417
2018-06-22
3
10
52
69
69274
بازتاب شهادت حضرت علیاصغر(ع) در تاریخنگاری عاشورا (با تکیه بر منابع عصر حاضر)
سینا میرشاهی
sinamirshahii@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه شیراز
مهمترین هدف تاریخنگاری عاشورا در طول قرون متمادی، گسترش فرهنگ ایثار و شهادتطلبی بوده است. به بیان دیگر، تاریخنگاری عاشورا حامل جریان ایثار و شهادتطلبی است. این سبک از تاریخنگاری با اشاره به نحوه شهادت امام حسین(ع) و فرزندان و یاران امام، بیشترین نقش را در آگاهسازی این واقعه داشته است. یکی از گزارشهای مهم در تاریخنگاری عاشورا، چگونگی شهادت حضرت علیاصغر(ع) است. شهادت مظلومانه طفلی شیرخوار به دست دشمن در تاریخنگاری عاشورا، از غمبارترین اتفاقات واقعه عاشورا به شمار میرود. بازتاب شهادت حضرت علیاصغر(ع) در تاریخنگاری عاشورا از دیرباز، عمق فاجعه عاشورا در میان مسلمانان و غیرمسلمانان را نشان داده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که مورخان شیعه و حتی اهل سنت شهادت حضرت علیاصغر(ع) را یکی از تکاندهندهترین اقدامات برای سرکوب واقعه عاشورا به تصویر کشیدهاند و حتی در دوره حاضر، این واقعه در تاریخنگاری جدید عاشورا انعکاس فراوانی داشته است. این آثار با خوانشی علمی و مستند و مستدل به شهادت حضرت علیاصغر(ع) پرداختهاند که یکی از نتایج آن در عصر حاضر، به برگزاری آیینهایی برای بزرگداشت طفلان حاضر در واقعه کربلا از جمله حضرت علیاصغر(ع) انجامیده است. با توجه به مطالب فوق، این پژوهش با دیدی توصیفی و تحلیلی به انعکاس شهادت حضرت علیاصغر7 در تاریخنگاری عاشورا در عصر حاضر میپردازد. از اینرو پژوهش پیش رو به این پرسش پاسخ میدهد که چرا شهادت حضرت علیاصغر7 قرنها مورد توجه طیفی وسیع از نویسندگان و شاعران قرار داشته است؟
https://www.maarefehosseini.ir/article_69274_6c2d611f4857dc594020574b0b245a19.pdf
حضرت علیاصغر(ع)
شهادت
تاریخنگاری عاشورا
عصر حاضر
per
پژوهشنامه معارف حسینی
2538-6417
2018-06-22
3
10
70
101
69275
علی اصغر(ع) سرباز کوچک و فدایی امام حسین
سید حسن قریشی کرین
jkharazmi@yahoo.com
1
عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور
واقعه کربلا، نماد ظلم اموی و مظلومیت خاندان پیامبر(ص) به شمار میرود. در این واقعۀ اسفناک، مظلومیت کودکان کربلا، تصویری مجزا و غمناک ایجاد کرده است. یکی از این مصیبتهای جانکاه، شهادت کودک خردسال امام حسین(ع) است که در آخرین ساعات نبرد، در روز عاشورا توسط سپاه عمرسعد هدف تیر قرار گرفت و به شهادت رسید. مقالۀ پیش رو، به جزئیات زندگانی این کودک خردسال که در هالهای از ابهام قرار دارد میپردازد. نگارنده درصدد برآمده که به بازخوانی پرونده غمانگیز این کودک خردسال که غالباً در عزاداریها با شکلی تحریفآمیز به آن اشاره میشود بپردازد تا حقیقت، از تحریف و خرافه بازشناخته شود. در این نوشتار سعی شده است با استناد به منابع قدیمی، معتبر و قابل اتّکای شیعه و اهل تسننِ هشت قرن نخست اسلام _ که گزارش و متن واقعه را به درستی نقل و ثبت نمودهاند _ بدون تحلیل وبرداشت از واقعه، تصویری روشن از جزئیات زندگی آن حضرت همچون نام، تولد، سن، چگونگی شهادت و مکان دفن او ارائه گردد تا ضمن آگاهی دادنِ خواننده به متن واقعه، به همۀ پرسشهای گزارشهای مربوط به آن پاسخ دهد.
https://www.maarefehosseini.ir/article_69275_5dffc9aed190a35834ef98387e8a9847.pdf
امام حسین(ع)
علی اصغر(ع)
عبدالله
کودک خردسال
منابع شیعه و سنی
per
پژوهشنامه معارف حسینی
2538-6417
2018-06-22
3
10
102
121
69276
حضرت رباب(س) بانوی باوفای کربلا
زهرا زحمتکش
z.zahmatkesh1@yahoo.com
1
مدرس جامعة المصطفی العالمیة، نمایندگی مشهد؛ کارشناسی ارشد رشته تاریخ و تمدن ملل اسلامی
رباب(س) دختر امرؤ القیس کلبى، مادر حضرت علی اصغر(ع)، از زنان بزرگوار، معروف و پرنقش کربلا و از محبوبترین و مقربترین همسران امام حسین(ع) و از زنان نامدار، فاضل و وفادار عصر خود بوده است. این بانوی بزرگوار نسبت به اباعبداللّه(ع) معرفت و محبتی خاص داشت و همسرى وفادار و نیکو برای آن حضرت بود. اشعار و مرثیههاى بانو رباب در مصیبت اباعبدالله(ع) بیانگر عظمت شخصیت و معرفت او به سیدالشهداست. وی عظمت مقام اباعبدالله را دریافته بود و به همراه امام حسین(ع) در کربلا حاضر شد تا تمام مصیبتها و درد و رنجها را تحمل کند. پس از بازگشت به مدینه، مجلس عزادارى امام حسین(ع) را بر پا کرد و تا یک سال بعد از واقعۀ کربلا که حیات داشت، همواره عزادار بود. وی سرانجام یک سال پس از شهادت امام حسین(ع) دارفانى را وداع گفت و به مولاى خود ملحق شد. بررسی ویژگیها و مقام و منزلت رباب(س) مهمترین مسئلۀ این نوشتار است. همچنین مسئلۀ حضور ایشان در کربلا و پس از واقعۀ عاشورا بررسی شده است. شیوۀ مورد استفاده برای انجام این پژوهش، روش تحقیق تاریخی _ توصیفی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است.
https://www.maarefehosseini.ir/article_69276_d8895e7a815016c353df05485bc69362.pdf
رباب(س)
کربلا
مادر حضرت علی اصغر(ع)
همسر امام حسین(ع)
per
پژوهشنامه معارف حسینی
2538-6417
2018-06-22
3
10
122
143
69277
نایافتهها دربارۀ حضرت علی اصغر(ع)
سید حسن فاطمی(موحد)
1
پژوهشگر مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث
از جمله معضلاتی که دامان واقعۀ بزرگ عاشورا را گرفته، سخنان بیپایه و اساس دربارۀ آن است. توجه زیاد به واقعۀ عاشورا، ورود افراد غیرمتخصص در بیان وقایع، پر گفتن و پر نوشتن، صرفاً نگاه حزنآمیز داشتنِ بسیاری از ناقلان و... زمینۀ تحریفات فراوان در این عرصه را پدید آورده است. واقعۀ جانگداز شهادت حضرت علی اصغر(ع) به دلیل حزنزاتر بودن نسبت به بسیاری از حوادث عاشورا، ناراستیهایی را متوجه آن ساخته است. این نوشتار میکوشد پارهای تحریفات دربارۀ این شهید گرانقدر را نشان دهد؛ ناراستیهایی که به صورت مکتوب ثبت شدهاند.
https://www.maarefehosseini.ir/article_69277_d5ca326d1df78ab6a770c82a7eee553c.pdf
امام حسین(ع)
حضرت علی اصغر(ع)
تحریف
عاشورا
per
پژوهشنامه معارف حسینی
2538-6417
2018-06-22
3
10
144
152
69279
نکتههایی از معارف حسینی (داستان کوتاه)
مجتبی رحماندوست
1
محمد رضا فخر روحانی
2
دانشیار دانشگاه تهران
استادیار دانشگاه قم
مردم خیال میکنند ما احساس نداریم. آنها میگویند آهن و فولاد که چیزی نمیفهمند. مگر آهن هم حس دارد؟ مگر میفهمد که دور و برش چه میگذرد؟ فولاد که احساس ندارد و از آنچه در اطرافش میگذرد چیزی نمیفهمد و در برابر آنها واکنش نشان نمیدهد. کاری ندارم که شما باور میکنید یا نه؟اما من از لحظه اولی که در کوره آهنگری قرار گرفتم، احساس دلشوره عجیبی پیدا کردم. پیش از ورودم به کوره، در کارگاه شاهد بودم که دهها نیزه، سر نیزه، خنجر، کارد، تیر و حتی قفلهای فلزی تولید شده بود و همگی در کارگاه در کنار هم منتظر مشتری بودند تا بیایند و آنها را بخرند؛ اما وقتی آهنگر مرا از کوره درآورد و نیمهکاره رهایم کرد، تعجب کردم.من قبلاً مدلهای مختلف تیر و نیزهها را دیده بودم، اما اینبار انگار آهنگر میخواست با من تیری متفاوت بسازد؛ تیری که با بقیه تیرها فرق داشته باشد. او مرا نیمهکاره رها کرد و در گوشهای گذاشت. از خودم پرسیدم: اگر کسی بخواهد مرا به عنوان تیر در کمان نهد و به سوی دشمنش پرتاب کند، با این نوک کُند، کاری از من برنمیآید.
https://www.maarefehosseini.ir/article_69279_c07707a221de70f2044a00601a28d347.pdf
per
پژوهشنامه معارف حسینی
2538-6417
2018-06-22
3
10
153
155
69280
معرفی کتاب
مهدی مردانی گلستانی
1
استاد یار دانشگاه علوم قرآن و حدیث
https://www.maarefehosseini.ir/article_69280_f36202657f1df6982909cbbf61a5749d.pdf